Hoe taal mensen kan verbinden

Sinds mensenheugenis wordt taal gebruikt om mensen samen te brengen. Ook vandaag gebruiken we taal nog steeds als hulpmiddel om samen te leven of te werken, afspraken te maken, van gedachten te wisselen of om ons te informeren. We mailen, praten, bellen, tweeten, lezen een hele dag door. Stel je voor dat onze taal voor een dag zou verdwijnen?

Taal speelt een cruciale rol in ons leven. Taal werkt verbindend, en toch leidt niet elk gesprek tot meer verbinding. Taal vertelt iets over hoe we naar de wereld kijken, en toch zijn er tal van misverstanden en lijken we elkaar net niet te begrijpen. In dit artikel inspireer ik je graag om na te denken over hoe we taal kunnen gebruiken om te komen tot verbinding.

Onze taal vertelt veel over hoe we naar de wereld kijken

Hoe komt het dat gesprekken soms zo anders verlopen dan we zouden willen? Wat maakt dat het resultaat van onze manier van communiceren niet altijd is wat we voor ogen hadden? Hoe komt het dat er dan conflicten ontstaan over ogenschijnlijk verwaarloosbare dingen?

Om deze vragen te kunnen beantwoorden, hebben we breder te kijken. Om ons idee over de wereld vorm te geven, plaatsen we veel dingen in hokjes en gebruiken we taal om hierover te communiceren. Het geeft ons een gevoel van zekerheid, een idee over wat waar en niet waar is, wat juist of fout is. Op zich zou je kunnen besluiten dat het niet meer dan logisch is en dat we zonder die ordening algauw het noorden zouden kwijt zijn. En toch, schuilt er een valkuil in deze 'noodzakelijke' ordening. We dreigen voorbij te gaan aan de idee dat mensen kleurrijk, tegenstrijdig en gecompliceerd zijn. Overkomt het je ook soms dat je veronderstelt dat je gesprekspartner eenzelfde idee heeft over wat bijvoorbeeld een goede manier van werken is? Of dat je veronderstelt dat je partner wel weet wat die moet doen als hij jouw taken onverwachts overneemt? Overkomt het je ook soms dat je vol onbegrip achterblijft, geïrriteerd door wat niet gebeurd is? Welnu, dan begrijp je helemaal wat ik bedoel met de valkuil!

Een tweede factor die een invloed heeft op onze interacties, gesprekken met anderen is ons taalgebruik. Rosenberg stelde vast dat conflict en geweld gepaard gaan met geweld in onze taal, of uitspraken die aanzetten tot verwijdering i.p.v. verbinding. Denk maar aan het uiten van kritiek, oordelen, vergelijkingen, eisen, beschuldigen, ... Hoe hoor je deze zinnen? Wat triggeren deze zinnen bij jou? Hoe zou jij erop reageren? verbindend of niet?

• Jij luistert ook nooit!
• Ik vind hem heel irritant
• Zorg dat je op tijd bent!
• Heb je daar wel over nagedacht?
• Ik denk dat je zou moeten stoppen met klagen

Stel je voor dat als je je taal verandert, ook je blik op de wereld anders wordt?

Door kleine aanpassingen in je manier van spreken of luisteren, kun je iets groot in beweging zetten in je relaties met je team, je klanten, je leerlingen, je cliënten, je partner, je kinderen, je leidinggevenden, ... De stappen van Verbindende Communicatie kunnen je hierin ondersteunen. Je deze eigen maken vraagt oefening in het begin, maar het loont al gauw de moeite.

Je leert zo communiceren dat het samenleven en werken een stuk efficiënter en aangenamer verloopt. En er is meer: de impact beperkt zich niet tot je communicatie met anderen. De manier waarop je spreekt of luistert, zet iets in gang.

• Relaties krijgen de kans om zich te verdiepen, er ontstaat innerlijke rust en ruimte voor je eigen behoeften en gevoelens.
• Conflicten en spanningen verminderen, de gesprekspartners krijgen ademruimte
• Je eigen grenzen worden zichtbaar voor anderen, maar ook omgekeerd: je krijgt een helderder zicht op de grenzen van anderen.
• Samenwerkingen verbeteren door werkelijk te begrijpen waarover het gaat en door begrepen te worden. De luisterbereidheid groeit, mensen gaan meedenken, gedragen beslissingen worden genomen.

In verbinding zijn

• Je bewust zijn van het verschil tussen wat we denken over een ander en wat we werkelijk waarnemen. Je gaat als het ware voorbij het oordeel.
• Focussen op wat belangrijk is voor ons. Het gaat niet over wie gelijk heeft, wie de winnaars of de verliezers zijn.
• Aandacht hebben voor je eigen binnenwereld en vanuit zelfempathie in verbinding gaan met je omgeving.
• Met oog voor de kwaliteit van je werk- en privé-relaties eerlijk en respectvol uiten wat er in je omgaat en luisteren naar de ander.
• Vragen wat je nodig hebt en werkelijk zien wat de ander nodig heeft.

Sarah De Backer, En Route